QĐND - Ngay sau khi quân Nhật đầu hàng Đồng minh, điều kiện khách quan cho cuộc khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền cách mạng đã chín muồi, Đảng ta đã triệu tập Hội nghị đại biểu toàn quốc họp ở Tân Trào từ ngày 13-8-1945 đến ngày 15-8-1945, quyết định phát động tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Hội nghị cũng xác định, phải đặc biệt chú trọng củng cố công tác giao thông, thông tin liên lạc giữa các Xứ ủy và các cấp đảng bộ; lập Ban giao thông chuyên môn và giúp đỡ đầy đủ cho lực lượng giao thông, liên lạc làm tròn nhiệm vụ.
Ban Giao thông chuyên môn đã nhanh chóng tổ chức hệ thống thông tin liên lạc phục vụ cuộc tổng khởi nghĩa. Lực lượng giao thông đã khẩn trương lên đường truyền đạt “Quân lệnh số 1” ngày 13-8-1945 của Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc, từ căn cứ Tân Trào tỏa đi các nơi. Các đài thu phát tin được lệnh mở liên tục và khi có tình hình mới, lập tức báo cáo về Trung ương Đảng. Mạng lưới giao thông phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu, đồng thời phân cấp quản lý và phạm vi hoạt động. Hệ thống giao thông, thông tin liên lạc được thiết lập ở các địa phương, được chỉ đạo thống nhất từ tuyến Trung ương đến các cơ sở địa phương. Chẳng hạn, việc triển khai các tuyến giao thông đưa đón, bảo đảm an toàn cho cán bộ của Đảng và đại biểu của Quốc dân Đại hội về họp ở Tân Trào, qua mỗi đường dây, chặng tuyến, lực lượng giao thông, liên lạc đều có bàn giao cụ thể. Tuyến cuối cùng đưa dẫn các đại biểu đến hội nghị Tân Trào là Đình Bảng (Bắc Ninh)-Yên Phong-Hiệp Hòa (Bắc Giang)-Phú Bình (Thái Nguyên) rồi qua Tuyên Quang. Xác định thông tin liên lạc có vị trí, ý nghĩa quan trọng, bảo đảm thống nhất chỉ huy, điều hành lực lượng, do vậy, các cơ sở đảng chú trọng xây dựng lực lượng tại chỗ làm công tác giao thông, liên lạc. Ở Hà Nội, ta thiết lập các đường dây để chuyển vũ khí vào nội thành, như tuyến Bưởi-Cầu Giấy-Canh-Diễn... Ngay sau khi Thành ủy Hà Nội quyết định tổng khởi nghĩa vào ngày 19-8-1945, lực lượng giao thông lên đường mang chỉ thị, kế hoạch khởi nghĩa vào các cơ sở nội, ngoại thành. Đến ngày khởi nghĩa, hơn 10 vạn người ở ngoại thành được lực lượng giao thông dẫn đường vào nội thành dự cuộc mít tinh, sau đó chuyển thành cuộc khởi nghĩa giành chính quyền. Ở Huế, lực lượng giao thông không chỉ hoàn thành nhiệm vụ truyền đạt Chỉ thị tổng khởi nghĩa, mà còn cùng các lực lượng ở thành phố tham gia giành chính quyền. Lực lượng giao thông của Xứ ủy Nam Kỳ nhanh chóng chuyển phát Chỉ thị tổng khởi nghĩa cho các Tỉnh ủy Gia Định, Chợ Lớn, Mỹ Tho, Biên Hòa, Thủ Dầu Một... Ở Côn Đảo, qua đường dây liên lạc bí mật thiết lập từ trước, tin cuộc tổng khởi nghĩa cả nước thắng lợi đến với Đảng bộ nhà tù. Hơn một vạn chiến sĩ cách mạng bị giam cầm ở đây đã nổi dậy giành chính quyền làm chủ trên đảo. Với việc tổ chức lực lượng hợp lý, phối hợp hiệp đồng chặt chẽ, sử dụng hiệu quả lực lượng tại chỗ, phương thức bảo đảm đa dạng, ngành giao thông, thông tin liên lạc đã góp phần vào thành công của cuộc tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945, lập nên nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. NGUYỄN QUANG PHÁT |